Rola i znaczenie ptaków w gospodarce
Powstało pojęcie ptaków pożytecznych i ptaków szkodliwych. Do tych pierwszych zaliczamy ptaki, które dają ludziom oczywistą korzyść w postaci mięsa, czyli ptaki łowne. Za ptaki szkodliwe uznano gatunki, które są pozornie konkurentami człowieka w zdobywaniu ptaków łownych czy ptactwa domowego. Liczy się to także ptaków, które żywią się nasionami, gdyż zjadają one ziarna uprawianych zbóż. Nie zostało zauważone jakie korzyści dają rolnictwu i leśnictwu ptaki owadożerne, których pisklęta są karmione wyłącznie owadami w pierwszych tygodniach życia. Ptaki owadożerne należy uznać za pożyteczne, ze względu na fakt, że wiele gatunków owadów wyrządzają ogromne szkody w rolnictwie i innych gałęziach gospodarki. Oceniając znaczenie gospodarcze innych ptaków, trzeba stwierdzić, że gatunki mięsożerne oraz wszystkożerne także przynoszą gospodarce więcej korzyści niż szkody, np. sowy żywią się wyłącznie szkodliwymi gryzoniami. Ptaki krukowate wprawdzie wyrządzają pewne szkody, m.in. przez pożeranie ptasich jaj, jednakże pożerają także dużo szkodliwych owadów i larw oraz padlinę. Najważniejszym i głównym sposobem przemieszczania się większości ptaków jest latanie, ale mogą się poruszać się poprzez łażenie, pełzanie po pniu drzewa, chodzenie po ziemi, pływanie i nurkowanie. Wyróżniamy spośród lotów : lot wymachowy – rytmiczne, szybkie lub wolne wznoszenie i opuszczanie skrzydeł; występuje u większości ptaków, lot falisty – ptak wznosi się w górę po kilku wymachach, a po złożeniu skrzydeł do boków, opada w dół, po czym bijąc skrzydłami znowu wzbija się w górę, a po złożeniu skrzydeł znowu opada; lot charakterystyczny dla dzięciołów, kowalika i niektórych wróblowców, lot żaglowy – ptak unosi się na szeroko rozpostartych skrzydłach wykorzystując prądy wstępujące powietrza; lot charakterystyczny dla orłów, myszołowów czy bocianów. Łażenie po pniach jest charakterystyczne dla dzięciołów i kowalików, co jest związane z wykształceniem się nogi o dwóch palcach skierowanych do przodu. Sposób poruszania się po ziemi jest różny u każdego gatunku, natomiast pływanie jest właściwością ptaków żyjących w środowisku wodnym. W naszym kraju bardzo wiele żyjących ptaków migruje do ciepłych krajów. Wszystkie występujące w Polsce ptaki możemy podzielić na cztery grupy : ptaki osiadłe, lęgowe, przelotne i zalatujące. Osiadłe bytują przez cały czas u nas, nie opuszczając miejsca na okres zimowy – leśne i polne kuraki czy sowy i inne drapieżne gatunki ptaków. Ptaki lęgowe i przelotne są gatunkami wędrownymi, w tym lęgowe odbywają w Polsce okres lęgów, a po wyprowadzeniu młodych opuszczają nasz kraj i udają się do Afryki czy do południowo – zachodniej Europy. Ptaki przelotne gnieżdżą się na terenie północno – wschodniej Europy, a po wyprowadzeniu młodych w swojej wędrówce na południe przelatują przez Polskę, gdzie szukają pożywienia – ptactwo wodne i błotne. Ptaki zalatujące to te, które gniazdują w krajach na północ od Polski, a na zimowisko przylatują do nas, np. gil, zięba, jemiołuszka. Ptaki migrują przeważnie wzdłuż wybrzeży morskich lub dolin rzecznych. Formują się w tzw. klucze. Najczęściej lecą w nocy na wysokości kilku tysięcy metrów. Migracje są spowodowane instynktem obawę niedostatku lub braku pożywienia, silnym mrozem.